Periudha Klasike

  • Post category:Arkeologjia antike
  • Reading time:3 mins read

Koleksioni i periudhës klasike në ekspozitat e përhershme muzeore prezanton objektet arkeologjike që datojnë nga fundi i shekullit V deri në mesin e shekullit IV p.e.r. Është periudha e ndryshimeve shoqërore, sociale, demografike, politike dhe ekonomike në jetën e popullsive që banuan në territorin e Maqedonisë dhe rajonin më të gjerë qendror të Ballkanit, përfshirë Peonët, Maqedonasit, Brigët, Dasaretët, Lynkestit, Ilirët, Dardanët etj.

Ekspozitat e objekteve arkeologjike janë dëshmi të zhvillimit të kulturës materiale, si dhe të marrëdhënieve ekonomike, tregtare dhe kulturore, veçanërisht me qytetet dhe kolonitë jugore, helene. Ndikimi aktiv i botës helene në zhvillimin e popullsive që banonin në territorin e Maqedonisë në botën antike dëshmon për shembujt e shumtë të objekteve të ndryshme ekskluzive për shtëpi dhe përdorim personal, të sjellura direkt nga qendrat e botës antike: Athina, Olinti, Pella, Amfipoll, Filip etj. Një shembull i kësaj është grupi i pikturave me figura të kuqe të zbuluara në lokalitetet arkeologjike të Demir Kapisë dhe Isar-Marvinci në afërsi të Vallandovës. Ndërmjet tyre ka shumë forma që do të shënojnë antikitetin e hershëm: pelike, lekit, kantaros, skifos, dhe veçanërisht Hydri nga Demir Kapia me një paraqitje të kultit të Dionisit në stilin e Mediasit të madh.

Forma të tilla dhe të tjera të ambalazhave të tryezave, kuzhinave kanë qenë gjithnjë e më të popullarizuara në qeramikën shtëpiake (lokale). Midis tyre është një grup enësh me ngjyrë hiri, i njohur ndryshe edhe si qeramikë hiri paion ose qeramikë hiri maqedonase. Për të kënaqur nevojat e tregut, fillohet përdorimi i formave (kallëpëve).

Përveç enëve nga qeramika, vëmendje të madhe paraqet bizhuteria. Diademet, vathët, gjerdanët, rrathët, unazat, fubullat e bukura etj. të punuara në teknikë filigrani dhe kokërrzimi, ato padyshim që janë produkt i mjeshtërve të mëdhenj të argjendarisë. Shumica e këtyre objekteve janë zbuluar në nekropolet antike në Maqedoninë, si Isar-Marvinci, Zhdanec, Demir Kapi, Beranci, Ohër. Ndërmjet tyre është grupi prej 104 objekteve prej ari nga varret 127 dhe 132 të zbuluara në nekropolin e Portës së Epërme (Gorna Porta) në Ohër.

Figurinat terrakote me imazhe antropomorfe dhe zoomorfike janë gjetje të zakonshme në antikitetin e hershëm dhe nekropoleve dhe ato përcjellin historinë e fesë dhe kulteve në antikitetin e hershëm, ose kulturën shpirtërore të këtyre paraardhësve të largët.

Objektet e grupit të armëve të ekspozuara, megjithëse më pak i përfaqësuar në pjesën tjetër të materialit, dallohen më shumë shpatat, thikat, majat e shtizave dhe shigjetave nga Isar-Marvinci, Zhdanec, Demir Kapi dhe lokalitetet e tjera arkeologjike. Midis tyre janë helmetat unike të zbuluara në Isar-Marvinci, Valandovo; Koreshnica, Demir Kapi dhe Gorna Porta, Ohër.

Mr. Goran Sanev., arkeolog, këshilltar-kurator për periudhën klasike